Odkrycie łodzi-dłubanki w pobliżu Rekowa.

W dniu 17 listopada 2008 roku zostałem poinformowany przez burmistrza Kamienia Pomorskiego Bronisława Grzegorza Karpińskiego o odkryciu słowiańskiej łodzi w pobliżu Rekowa. Niezwłocznie udaliśmy się do odkrywcy pana Wacława Radnego. Po przybyciu na miejsce
okazało się, że jest to fragment łodzi- dłubanki wykonanej z dębu o długości 2, 71 metra, szerokości 50 centymetrów i grubości burty 8-10 cm. Łódź jest zachowana w dobrym stanie – uszkodzone są jedyni częściowo burty. Została ona wykopana z torfu podczas prac poszerzających i oczyszczających jeden z kanałów melioracyjnych. Znajduje się ona w odległości około 200 metrów na południe od rzeki Wołczenicy. O odkryciu natychmiast poinformowany został konserwator zabytków pani Paulina Kubacka. W dniu 21 listopada pani konserwator przybył na miejsce znalezienia zabytku wraz z kierownikiem działu archeologicznego Muzeum Narodowego. Na miejscu potwierdzone zostały nasze przypuszczenia. Wojewódzki Konserwator Zabytków ze względu na wagę znaleziska postanowił, że przeprowadzone zostaną badania dendrochronologiczne łodzi- dzięki którym ustalimy dokładnie okres w którym łódź została wykonana. Zostanie również przeprowadzona konserwacja obiektu przez Muzeum Narodowe w Szczecinie.
Na Pomorzu nie odkryto do tej pory łodzi pochodzącej sprzed naszej ery – być może będzie to pierwszy tego typu obiekt ?. W Europie najstarsze łodzie- dłubanki pochodzące z mezolitu i odkryte zostały w Holandii ( najstarszą znaleziono w Pesse i datowana jest na 8825 lat p.n.e. ). Odkrycie też pochodzą z północnej Francji i północno- zachodnich Niemiec. W Polsce najstarsze pochodzą z neolitu ( najstarsza łódź odkryta została na osadzie kultury pucharów lejkowatych w Szlachcinie koło Środy Wielkopolskiej i datowana około 3640 r. p.n.e.).
Na Pomorzu zainteresowanie łodziami- dłubankami datuje się na koniec XIX wieku. Z terenu Pomorza znanych jest obecnie aż 186 dłubanek, jednak tylko część z nich została przebadana.
Łódź odkryta niedaleko Rekowa jest niewielka w porównaniu z innymi wcześniej odkrytymi dłubankami. W Muzeum Narodowym w Szczecinie znajduje się łódź znaleziona w dorzeczu Bugu-Narwi o długości 10 metrów. Jedno z czółen znane w literaturze pod nazwą Kamień Pomorski 1 ( datowana na V wiek n.e.) ma długość wynoszącą 9 metrów , inna Kamień Pomorski 2 ( znaleziona na Świncu i datowana na XII wiek) ma długość wynoszącą około 6 metrów. Na podstawie masy i długości łodzi- dłubanki z Rekowa można w przybliżeniu określić jej ładowność -wynosiła ona około 150 kilogramów- dla porównania dla łodzi oznaczonej Kamień Pomorski 1 ładowność wynosiła ponad 1 tonę! Łodzie wykonywane były z jednego pnia drzewa. Sposób wykonania był bardzo prosty- ciosane były one za pomocą siekierki lub topora, również były wypalany, tak aby utworzyć z pnia kształt burt.
Trudno określić dokładnie rolę jaką spełniała łódź z Rekowa. Pozostają dwie prawdopodobne możliwości. Pierwsza, że służyła do polowań i rybołówstwa lub ta druga, zresztą bardzo interesująca, że służyła jako łódź ceremonialna.
Wiek łodzi jak już wcześniej wspomniałem ustalona będzie dzięki badaniom dendrochronologicznym. Dłubanki odkryte na Pomorzu do tej pory przebadane zostały metodą radiowęglową C14. Najstarsza łódź na Pomorzu jest datowana na 539 rok n.e. i znaleziona została na Zalewie Szczecińskim. Niektóre łodzie datowane są nawet na wiek XIX ! Mam nadzieję, że łódź znaleziona w Rekowie pochodzi z pradziejów, tym bardziej że pierwsze świadectw obecności grup ludzkich na terenie wioski i okolic pochodzą już z młodszej epoki kamienia (4500 - 1700 p.n.e.). Świadczą o tym odkrycia dokonywane przed II wojną światową np. na tzw. Srebrnym Wzgórzu znaleziono młot krzemienny kultury pucharów lejkowatych. Po wojnie podczas badań powierzchniowych prowadzonych przez archeologów natrafiono na cmentarzysko kultury łużyckiej, jak również przy drodze prowadzącej do Kamienia Pomorskiego natrafiono na skupisko wielkich głazów- które sugerują istnienia grobu megalitycznego sprzed 5 tysięcy lat!.
Czy to znalezisko jest w jakiś sposób powiązane z wcześniejszymi odkryciami ? Być może na to pytanie odpowiemy po badaniach dendrochronologicznych, które mają być przeprowadzone już w styczniu 2009 roku.
Mam nadzieję, że po konserwacji łódź trafi do nowo powstającego Muzeum Historii Ziemi Kamieńskiej w Kamieniu Pomorskim. Odkrycie to świadczy o tym, że okolice miasta są bogate w liczne i cenne zabytki, które są świadectwem długich dziejów tych ziem.