16 września odprawiona została pierwsza msza święta w ponownie katolickiej katedrze. W 1534 r. protestantyzm oficjalnie uznano za wyznanie panujące na Pomorzu Zachodnim. Śmierć ostatniego katolickiego biskupa kamieńskiego Erazma von Manteuffla w 1544 r. ostatecznie rozpoczęła, trwający ponad 400 lat, protestancki okres w dziejach naszych ziem.

Rekoncyliacji katedry dokonał, wysłany do naszego miasta w charakterze administratora parafii, chrystusowiec ks. Henryk Kulikowski. Organizował on życie Kościoła w zniszczonym wojną mieście do kwietnia 1946 r., kiedy zastąpiony został przez ks. Michała Kaspruka.

Ks. Henryk Kulikowski urodził się 14 października 1913 r. w miejscowości Łapinóż w powiecie rypińskim. Po ukończeniu gimnazjum wstąpił do Towarzystwa Chrystusowego w Potulicach. Studiował w Prymasowskim Wyższym Seminarium Duchownym w Gnieźnie oraz na Uniwersytecie Gregoriańskim w Rzymie. W 1940 r. przyjął święcenia kapłańskie. Podczas wojny pracował na terenie diecezji kieleckiej i krakowskiej. W latach 1943-1944 był kapelanem w obozie przejściowym w Częstochowie. We wrześniu 1945 r. ks. Edmund Nowicki, rezydujący w Gorzowie Administrator Apostolski Kamieński, Lubuski i Prałatury Pilskiej skierował go do Kamienia. W naszym mieście pełnił funkcję administratora parafii oraz prefekta w miejscowej Publicznej Szkole Powszechnej, mieszczącej się przy u. Bohaterów 17 (dzisiejszy Urząd Skarbowy przy ul. Jana Długosza). W kwietniu 1946 r. przeniesiony został do Golczewa. Skąd rok później skierowany został na studia, na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim, które ukończył w 1948 r. W kolejnych latach pracował jako wykładowca w seminariach chrystusowców oraz wikariusz i proboszcz na terenie Pomorza Zachodniego, diecezji poznańskiej oraz Dolnego Śląska. W 1964 r. skierowany został do pracy wśród Polonii brazylijskiej. Po trzech latach przełożeni przenieśli go do Francji, gdzie przebywał do 2002 r. Zmarł, po powrocie do ojczyzny, 30 maja 2002 r. w domu zakonnym w Ziębicach.

16 września stanowił niewątpliwie wyjątkowy i wyczekiwany dzień dla polskich mieszkańców naszego miasta. Po kilkumiesięcznych staraniach, czynionych przez Urząd Pełnomocnika na Obwód Kamień, w mieście pozbawionym opieki duszpasterskiej pojawił się kapłan. Kościół, polska liturgia i ksiądz przypominały osadnikom o stronach ojczystych ułatwiając aklimatyzację w nowym, odbieranym na ogół jako obce, miejscu zamieszkania.

           W aktach kamieńskiego Komitetu Powiatowego Polskiej Partii Robotniczej, przechowywanych w Archiwum Państwowym w Szczecinie (sygn. 56), zachowało się sprawozdanie z przebiegu uroczystości 16 września. Dzień ten miał bowiem szczególne znaczenie. Oprócz rekoncyliacji katedry odbyły się także pierwsze polskie dożynki. W sprawozdaniu, na temat mszy świętej czytamy

„O godzinie 7 rano trębacze sygnalizując rozpoczęli uroczysty dzień. Po zgromadzeniu się na stadionie o godz. 9 delegacji wojskowych i cywilnych uformowany pochód z wieńcami i orkiestrą na czele ruszył do Katedry w następującym porządku: delegacje wojskowe z wieńcami, młodzież szkolna, delegacja miasta, delegacje 16 gmin wiejskich oraz partie polityczne.

Otwarcia i poświęcenia Katedry dokonał o godz. 10 ksiądz Królikowski [winno być Kulikowski – B. B.] w obecności przedstawicieli władz cywilnych i wojskowych. Po poświęceniu odbyło się uroczyste nabożeństwo, kościół wypełniony był po brzegi ludnością cywilną i wojskiem. W czasie mszy świętej odśpiewała kilka pieśni zaproszona art. [ystka] Opery Warsz.[awskiej] Halina Stecka przy akompaniamencie orkiestry wojskowej 39 pułku pogranicznego podnosząc wzruszający i podniosły nastrój zebranych”.

Niebawem, w październiku, przybył do naszej parafii pierwszy wikariusz, którym został ks. Stanisław Rut. Urodził się w 1910 r. w Przeworsku. Kształcił się w Seminarium Duchownym w Przemyślu oraz Seminarium Towarzystwa Chrystusowego w Potulicach. Święcenia kapłańskie przyjął w 1938 r. z rąk Prymasa Polski kard. Augusta Hlonda. Niebawem trafił do Estonii. Po zakończeniu wojny i przyłączenia tego kraju do ZSRR wrócił do Polski. Trafił na tzw. Ziemie Odzyskane. Najpierw do Kamienia, potem Płotów. W październiku 1946 r. został proboszczem w Gryficach. Uznany za wroga ustroju został aresztowany przez Urząd Bezpieczeństwa w 1952 r. Przebywał w więzieniu w Szczecinie, które opuścił w wyniku amnestii 22 lipca 1953 r. Powrócił do Gryfic, którą to parafią, z kilkuletnią przerwą na pobyt w Pyrzycach, kierował do 1969 r. Zmarł w Poznaniu w 1972 r.

Wraz z poświęceniem katedry Kościół Katolicki rozpoczął działalność na terenie rozległego obwodu kamieńskiego. Odegrał wielka rolę w procesie zakorzeniania się przybyłej na tereny ziem uzyskanych ludności stwarzając namiastkę stron rodzinnych w obcym, nieznanym miejscu osiedlenia. W kolejnych latach Kościołem kamieńskim, będąc następcami ks. Kulikowskiego, kierowali:

1946-1962 ks. Michał Kaspruk (1886-1962)

1962-1980 ks. Roman Kostynowicz (1921-2008)

II – IX 1980 ks. Tadeusz Sosnowski

1980-1981 ks. Józef Cyrulik

1981-1994 ks. Olgierd Ostrokołowicz (1924-1996)

1994-2000 ks. Zbigniew Wyka

od 2000 r. ks. Dariusz Żarkowski

Wspomnienie pośmiertne ks. Kulikowskiego znajduje się na stronie: http://www.tchr.org/schr/zmarli/kulikowski.htm

Fot.

Ks. Henryk Kulikowski (1913-2002) – administrator kamieńskiej parafii w latach 1945-1946.