Na niezwykle cenny zabytek natrafił pan Adam Panońko - działający od niedawna w Sekcji Poszukiwawczo-Eksploracyjnej utworzonej przy Towarzystwie Miłośników Ziemi Kamieńskiej. Mianowicie jest to krzyżyk, wewnątrz którego umieszczone zostały relikwie świętych. Krzyżyk datowany jest na koniec XIX lub początek XX wieku. Relikwie gromadzone były prawdopodobnie do lat 30 - tych XX wieku.

Krzyżyk został znaleziony na terenie powiatu kamieńskiego, w pobliżu radzieckich okopów z II wojny światowej. Być może znalazł się tutaj przypadkowo, jako zdobycz rosyjskiego żołnierza.

Krzyżyk wykonany został z posrebrzanego metalu, z drewnianym wypełnieniem. W górnej części znajduje się specjalna śruba, po której odkręceniu można przesunąć jego wieko. We wnętrzu umieszczone są relikwie. Krzyżyk ma wymiary:105 mm wysokości, 60 mm szerokości (rozpiętości ramion) i grubość 8 mm. Na powierzchni widoczne są małe otwory, służące do zamocowania Ukrzyżowanego Chrystusa, który niestety zaginął. Zachował się natomiast skrót łaciński INRI - „Iesus Nazarenus Rex Iudaeorum” (Jezus Nazarejczyk Król Żydowski). Wewnątrz krzyżyka, na czerwonym materiale umieszczone zostały relikwie.Są to trzy zielonek kamyczki, prawdopodobnie turkusowe o średnicy 2 mm, 1 piryt - wszystkie owinięte zostały w delikatny papier. Kamyki mogą być relikwiami III stopnia, miały one bezpośrednią styczność ze świętymi, poprzez ich dotknięcie. Poza tym wewnątrz znajduje się 1 okrągły papierek o średnicy 6 mm, 11 zawiniątek (bandaży) o średnicy 3,5-5 mm, 44 zawiniątek o średnicy 2 mm. Niestety na obecnym etapie nie są one zidentyfikowane, jednak należy się domyślać, że mają związek z relikwiami.

Wewnątrz krzyżyka znajdują się również karteczki z imionami świętych, mocno zniszczone - łącznie jest 18 kawałków, w tym całych tylko 5. Udało się odczytać imiona Świętego Placidusa (Świętego Eustachego), męczennika z czasów rzymskich, był generałem cesarza Trajana. Podczas polowania ujrzał jelenia, w którego rogach zobaczył krzyż Jezusa. Po tym zdarzeniu nawrócił się i ochrzcił razem ze swoją rodziną. Ponieważ odmówił złożenia pogańskiej ofiary został razem z żoną i synami skazany przez cesarza Hadriana na śmierć. Kolejna karteczka z imieniem Świętej Marii Krescencji, urodziła się w 1682 roku, zmarła w 1744 roku, była siostrą zakonną III Zakonu Regularnego św. Franciszka z Asyżu.Beatyfikowana przez papieża Leona XIII w 1900 roku. Maria Krescencja stała się symbolem świętości dla katolików i protestantów przez co nazywana jest ekumeniczną świętą. Kolejna karteczka z imieniem Świętej Bernardety, urodziła się 7 stycznia 1844 roku, zmarła w 1879 roku, była siostrą zakonną Zgromadzenia Sióstr Szkolnych de Notre Dame w Nevers. W czasie procesu kanonizacyjnego w 1919 roku stwierdzono, że ciało Bernadety mimo upływu czasu pozostało nienaruszone. W 1925 roku Pius XI ogłosił Bernadetę błogosławioną. Kolejną była Święta Wiktoria, pochodziła z Rzymskiego rodu Sabinów. Padła ofiarą prześladowań chrześcijan za czasów cesarza Decjusza. Jako obywatelka rzymska została ścięta mieczem pod Rzymem. Ostatnia karteczka z imieniem Świętej Anastasji, która poniosła śmierć męczeńską za czasów Nerona, za to że pogrzebała ciała świętych apostołów Pawła i Piotra.

Prawdopodobnie krzyżyk z relikwiami należał do pobożnego pielgrzyma. Krzyżyk zawieszony był na szyi i służył jako rodzaj amuletu, przypomniał również o cierpieniach jakie poniósł Chrystus na krzyżu dla zbawienia ludzkości.