Wczoraj uroczyście obchodziliśmy 66. rocznicę zdobycia Kamienia Pomorskiego. 5 marca 1945 r. do miasta wkroczyły wojska polsko-radzieckie. Walki jednak nie ustały i trwały kolejne tygodnie. 23 maja gdy do miasta przybyła grupa operacyjna z Pełnomocnikiem Rządu na Obwód Kamień, Władysławem Jasińskim na czele rozpoczynając dzieje polskiej administracji na naszych ziemiach. W tym miejscu przybliżmy tę kluczową dla organizowania się polskości na Ziemi Kamieńskiej postać.

Władysław Jasiński urodził się 7 sierpnia 1904 r. w Sosnowcu. Swą edukację rozpoczął w zaborze rosyjskim, w carskiej szkole w Pińczowie. W 1920 r. jako ochotnik brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej, w ramach służby liniowej Wojska Polskiego, w 201 Pułku Piechoty. Uczestniczył w bitwie warszawskiej. Brał udział w walkach, do czasu wkroczenia jego pułku do Wilna.

W 1924 r. uzyskał świadectwo dojrzałości w Państwowym Gimnazjum Humanistycznym w Pińczowie. Po jego zdobyciu do 1928 r. studiował na Wydziale Samorządowym i Skarbowym Wyższej Szkoły Handlowej w Warszawie. Następnie odbył służbę wojskową we Włodzimierzu Wołyńskim. Po jej zakończeniu, w latach 1929-1933 studiował prawo na Uniwersytecie Warszawskim. W międzyczasie pracował jako buchalter w Towarzystwie Ubezpieczeniowym „Europa” oraz biurze Związku Zawodowego Pracowników Ubezpieczeń Społecznych w Warszawie. W 1937 r. stał się urzędnikiem państwowym pracując w stołecznej Izbie Skarbowej Grodzkiej.

Brał aktywny udział w działaniach militarnych we wrześniu 1939 r. Walczył w obronie Warszawy w charakterze oficera operacyjnego i dowódcy obrony przeciwlotniczej, w rejonie Cytadela – Plac Wilsona. Podczas okupacji, pod pseudonimami „Topór”i „Toporowski” był zaangażowany w działalność konspiracyjną jako żołnierz Związku Walki Zbrojnej/Armii Krajowej. Był jednym z założycieli organizacji konspiracyjnej na warszawskiej Woli. Brał udział w przygotowaniach do wybuchu powstania zbrojnego na Żoliborzu. Współtworzył Wojskową Służbę Ochrony Powstania (WSOP). Od 1 sierpnia 1944 r. walczył w tej dzielnicy jako zastępca dowódcy WSOP I Rejonu Żoliborz, a później zastępca dowódcy plutonu 206 zgrupowania „Żaglowiec”. Od 2 do 4 sierpnia, sprzeciwiwszy się wykonaniu rozkazu opuszczenia Żoliborza zdobył, wraz z oddziałem ochotników, opanowany przez Niemców gmach Państwowego Liceum i Gimnazjum im. Księcia Józefa Poniatowskiego przy ul. Lisa Kuli oraz tzw. małą PAST-ę, centralę telefoniczną przy ul. Felińskiego.

Po powstaniu, w trakcie którego był dwukrotnie ranny, został ewakuowany do szpitala w podwarszawskich Tworkach, skąd dzięki pomocy polskiego personelu udało mu się zbiec do przebywającej w Pińczowie rodziny. Tu nawiązał kontakt z podziemiem zostając szefem szkoleniowym działających tam struktur AK. Po wyparciu Niemców z Pińczowa w lutym 1945 r. powrócił do Warszawy. Wówczas okazało się, że po domu zajmowanym przez niego i jego rodzinę pozostały jedynie zgliszcza. Po ujawnieniu się, w kwietniu 1945 r., trafił, przez Bydgoszcz, do Piły, gdzie rezydował wówczas Pełnomocnik Rządu na Okręg Pomorze Zachodnie Leonard Borkowicz.

7 maja 1945 r. Jasiński wstąpił do służby państwowej jako Pełnomocnik Rządu RP na Obwód Kamień. 23 dnia tegoż miesiąca, wraz grupą operacyjną, przybył do Kamienia rozpoczynając organizowanie polskiego życia na Ziemi Kamieńskiej. W maju 1946 r., pełniąc dotąd urząd Pełnomocnika Rządu, został pierwszym polskim starostą kamieńskim (Urząd Pełnomocnika Rządu RP na Obwód Kamień  zmienił wówczas nazwę na Starostwo Powiatowe Kamieńskie). Aktywnie zaangażował się w działalność spółdzielczą na terenie podległego sobie powiatu. Był członkiem założycielem i do 1947 r. pierwszym prezesem kamieńskiej Spółdzielni Spożywców „Odra” oraz organizatorem i do 1950 r. prezesem Banku Ludowego „Zgoda” w Kamieniu, członkiem założycielem Spółdzielni Rybackiej „Belona” w Dziwnowie, w której pełnił funkcje prezesa zarządu i przewodniczącego Rady Nadzorczej. Aktywnie działał w Polskim Stronnictwie Ludowym. W sytuacji gęstniejącej atmosfery politycznej 1946 r. aktywność Władysława Jasińskiego, powstańca warszawskiego i działacza, opozycyjnego wobec Polskiej Partii Robotniczej, PSL-u stała się w oczach władz nie mile widziana, wręcz wroga. Związany z tą opozycyjną partią Jasiński uznany został za „reakcjonistę”. W związku z tym w lipcu 1946 r. został odwołany ze stanowiska starosty. Był w polu zainteresowania organów bezpieczeństwa. W domu przy ul. Niepodległości 5 (zajmowanym dziś przez Pogotowie Ratunkowe), w którym mieszkał w Kamieniu wraz z żoną i synem, został odgórnie zakwaterowany pracownik kamieńskiego Powiatowego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego, którego zadaniem stała się „opieka” nad rodziną Jasińskich.

Władysław Jasiński po odwołaniu z urzędu starosty kamieńskiego działał jeszcze we współtworzonych przez siebie spółdzielniach oraz wojewódzkich strukturach PSL-u i Zjednoczonego Stronnictwa Ludowego w Szczecinie, jako sekretarz Komitetu Wojewódzkiego. W latach 1948-1950 był członkiem Wojewódzkiej Rady Narodowej w Szczecinie. Ostatecznie nie znalazł dla siebie miejsca w zjednoczonym ruchu ludowym i ówczesnej sytuacji. W 1950 r. zaprzestał działalności politycznej.

Rok później przeniósł się w okolice Warszawy. Podjął pracę w stolicy, gdzie do czasu przejścia na emeryturę związał się ze spółdzielczością pracy. W 1957 r. wstąpił do Związku Bojowników o Wolność i Demokrację. Na decyzji tej, podjętej nie bez oporów, zaważyła wola niesienia pomocy żyjącym w trudnych warunkach kombatantom. Przez lata swej aktywności w stowarzyszeniach kombatanckich kultywował pamięć o powstaniu warszawskim. Działał w Komitecie Budowy Pomnika Powstańców Warszawskich na stołecznym placu Placu Powstańców Warszawy. Toczył boje z władzami o wysokość krzyży na kwaterze powstańczej, na powązkowskim Cmentarzu Wojskowym. W latach 1980-1990 był prezesem Środowiska Żołnierzy Armii Krajowej „Żywiciel”.

Zmarł 8 października 1995 r. Spoczął na cmentarzu bródnowskim na warszawskiej Pradze.

Na fotografii:

Władysław Jasiński przed 1945 r. (Archiwum rodzinne Michała Jasińskiego)