Muzeum w Kamieniu Pomorskim

Edycja: Wyjątkowy dar kamieńskiego PGK

Zdjęcie:
Tytuł:

W
ubiegłym tygodniu Muzeum Historii Ziemi Kamieńskiej wzbogaciło się
o kolejne ważne archiwalia dotyczące powojennych dziejów Kamienia
Pomorskiego. W imieniu Pani Prezes Sylwii Brzęczkowskiej,
przedstawiciele Przedsiębiorstwa Gospodarki Komunalnej – Państwo
Marek Krasowski, główny księgowy i prokurent spółki oraz Edyta
Jancewicz, kierownik działu kadr i płac – przekazali na ręce
Dyrektora MHZK Pana Grzegorza Kurki „Kronikę Rejonowego
Przedsiębiorstwa Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej w Kamieniu
Pomorskim”, na bazie którego w 1993 r. powstało obecne PGK.
Oficjalne przekazanie miało miejsce w ratuszu, w obecności
Burmistrza naszego miasta Pana Bronisława Karpińskiego. 	
	Na
niecodzienny dar kamieńskiej spółki składa się jedenaście
jednostek archiwalnych obrazujących rozwój gospodarki komunalnej i
mieszkaniowej na terenie miasta i powiatu w okresie 1945-1993, w tym
dzieje samego zakładu, który rozpoczął działalność 1 lutego
1952 r. 

	Tom
pierwszy obejmujący kształtowanie się polskiej administracji i
powojenne odradzanie się życia na Ziemi Kamieńskiej do 1950 r.
powstał, jak przypuszczamy, na podstawie „Kroniki Powiatu
Kamieńskiego” opracowanej niegdyś na zlecenie Prezydium
Powiatowej Rady Narodowej. 	W okresie tym zadaniami z zakresu
gospodarki komunalnej zajmowali się pracownicy Zarządu Miasta, a
później Prezydium Miejskiej Rady Narodowej, prowadząc prace
porządkowe związane z odgruzowywaniem. Uzyskane w ten sposób
materiały budowlane trafiały następnie na odbudowę Warszawy, w
myśl hasła „Cały Naród buduje swoją Stolicę”. Oczyszczanie
Kamienia nie było wówczas, z wiadomych względów, zmechanizowane.
Wywóz nieczystości przeprowadzano przy pomocy wozów konnych,
specjalnie przystosowanych do tego celu i utrzymywanych przez władze
miejskie. 

	Początki
dzisiejszego PGK wiążą się z Miejskim Wielozakładowym
Przedsiębiorstwem Gospodarki Komunalnej, które powstało 1 lutego
1952 r. Siedziba zakładu mieściła się przy ul. Stanisława
Moniuszki, w gmachu zajmowanym później przez Powiatowy Dom Kultury,
a obecnie Prokuraturę Rejonową. Kadrę zarządzającą
przedsiębiorstwem stanowili: kierownik Stanisław Kowalski, Jan
Brajczewski, z-ca kierownika ds. technicznych oraz Jan Paprzycki,
z-ca kierownika odpowiedzialny za zaopatrzenie i sprawy
administracyjno-gospodarcze. Nowa instytucja oprócz oczyszczania
miasta, dbania o zieleń miejską, wodociągi i kanalizację czy
świadczenia usług pogrzebowych prowadziła także ogrodnictwo i
Hotel Miejski „Polonia” W kolejnych latach rozszerzyła swe
zadania m. in. o działalność związaną z komunikacją miejską
(taxi bagażowe) oraz prowadzenie targowiska. 

	Z
dniem 1 stycznia 1972 r. Prezydium PRN w Kamieniu Pomorskim zmieniło
strukturę organizacyjną zakładu powołując do życia
Wielobranżowe Powiatowe Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej i
Mieszkaniowej, które trzy lata później przekształcono w Rejonowe
Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej, działające
na terenie miast i gmin Kamień i Wolin oraz gmin Dziwnów, Golczewo
i Świerzno.
	Podarowana
MHZK „Kronika” przedstawia rozwój kamieńskiego zakładu do 1993
r., kiedy to powstała obecna spółka „Przedsiębiorstwo
Gospodarki Komunalnej”. Jej planowe prowadzenie zapoczątkowano
prawdopodobnie, jak wynika z jej treści, w latach 70. XX w. Oprócz
wydarzeń związanych z życiem firmy na kartach kolejnych tomów
znalazły się też informacje o mieście - jak kronika okresu
1945-1950, relacja z otwarcia nowego mostu na Wyspę Chrząszczewską
 w 1964 r., wzbogacona dwiema fotografiami z tej uroczystości.
Odnotowano w niej dzień 24 czerwca 1967 r. kiedy to uroczyście
oddano do użytku, po czterech latach budowy, nową przychodnię przy
ul. Mikołaja Kopernika. Obiekt ten, wznoszony w czynie społecznym
przez mieszkańców i instytucje naszego miasta budowali także
pracownicy PGK. Swój ślad w „Kronice” znalazła też wichura,
jaka nawiedziła Kamień z 18 na 19 października 1967 r., która
poczyniła w mieście wiele szkód.
	„Kronika”
zawiera także spis kolejnych dyrektorów zakładu oraz, przy okazji
omawiania zagadnień płacowych w załączonych do niej rocznych
sprawozdaniach z działalności, spisy pracowników. Szczegółowo
opisuje zmiany w strukturze organizacyjnej przedsiębiorstwa. Na jej
kartach znalazły się także wycinki prasowe dotyczące firmy.
Istotny element „Kroniki” stanowią również relacje z obchodów
Dnia Pracownika Gospodarki Komunalnej, kolejnych rocznic istnienia
zakładu czy pochodów pierwszomajowych, wszystkie wzbogacone
fotografiami. Ważnym załącznikiem są też materiały związane z
życiem politycznym w powiecie jak „Program wyborczy FJN Ziemi
Kamieńskiej” na wybory do rad narodowych w 1969 r. z podsumowaniem
minionej, trwającej od 1965 r. kadencji. W tomie obejmującym rok
1980 na uwagę zasługuje organizowanie się Komisji Zakładowej NSZZ
„Solidarność”. Z części opisującej dzieje zakładu od 1990
r. widać wyraźnie niepewność o przyszłość przedsiębiorstwa i
przewijającą z kart „Kroniki” obawę przed prywatyzacją i
wiążącą się z nią możliwością zwolnień. 

	Dar
kamieńskiego PGK, który wzbogacił zbiory archiwalne MHZK stanowi
ważne źródło historyczne dla poznania dziejów nie tylko tego
przedsiębiorstwa, ale też dziejów miasta, z którym losy tego
zakładu i ludzi, którzy go tworzyli są nierozerwalnie związane. 
To kolejne materiały, po Okręgowej Spółdzielni Mleczarskiej i
Spółdzielni Spożywców „Społem”, dotyczące zakładów pracy
działających na terenie Kamienia Pomorskiego. Losy pamiątek po
pozostałych, już nieistniejących firmach takich jak Trzciniarnia,
Przedsiębiorstwo Budownictwa Rolniczego, czy Państwowy Ośrodek
Maszynowy – Zakłady Naprawcze Mechanizacji Rolnictwa, gdzie
działała izba pamięci nie są, jak dotąd, znane. Wierzymy, że
dzięki zrozumieniu i życzliwości, dla idei naszego Muzeum,
okazywanych przez wiele osób oraz instytucji i te materiały, o ile
przetrwały, znajdą się kiedyś w MHZK. 

	Zarządowi
i Pracownikom Przedsiębiorstwa Gospodarki Komunalnej oraz naszym
pozostałym Darczyńcom serdecznie dziękujemy. Bez Państwa zbiory
muzealne byłyby pozbawione materiałów dotyczących powojennych
dziejów polskiego Kamienia Pomorskiego. 

Na
fotografii:
Uroczyste
wręczenie „Kroniki”, fot. Małgorzata Michalak

Autor:

www.mhzk.eu | Wszelkie prawa zastrzeżone | Made by IQ Vertical | 2009