W ostatnich dniach dzięki pracownikom Przedsiębiorstwa Gospodarki Komunalnej w Kamieniu Pomorskim do lapidarium znajdującego się na naszym Cmentarzu Komunalnym przeniesione zostały dwie poniemieckie płyty grobowe rodziny Steffler i małżeństwa Erdmann, które po II wojnie światowej na skutek przygotowywania nowych kwater grzebalnych zostały przemieszczone poza kamieńską nekropolię na teren między obecnym ogrodzeniem cmentarza a ulicą Gryficką. Cmentarz przy dzisiejszej ulicy Szczecińskiej został założony w 1891 r. na obszarze między szosą gryficką, a drogą prowadzącą do Szczecina odciążając miejską nekropolię przy kościele św. Mikołaja. Do 1945 r. był cmentarzem ewangelickim Po II wojnie światowej stał się cmentarzem komunalnym. Znajdujące się na nim pochówki niemieckich mieszkańców miasta przez lata były systematycznie likwidowane, co wynikało z konieczności przygotowania kwater grzebalnych dla ich polskich następców. Istotną rolę odegrała tu również ideologia, zgodnie z którą na "Ziemiach Odzyskanych" powszechnie niszczono wszelkie niemieckie pozostałości próbując udowodnić, głoszoną przez propagandę, odwieczną polskość tych ziem. Cmentarze wyraźnie przypominały o poprzednich mieszkańcach miasta. Ich granitowe nagrobki znalazły użytek w budownictwie i kamieniarstwie. Wykorzystywano je jako płyty chodnikowe, elementy różnego rodzaju ogrodzeń, a także pomniki powojennych mieszkańców. Działania te były sankcjonowane odpowiednimi zarządzeniami dotyczącymi wykorzystania płyt nagrobnych wydawanymi przez Ministra Gospodarki Komunalnej. Do dziś dawnych nagrobków na kamieńskim cmentarzu pozostało niewiele. Zachowały się m.in. grobowce zasłużonych dla miasta, zmarłych w 1927 r.: Alexandra Voerkeliusa, właściciela browaru i Philippa Knauffa, właściciela wydawnictwa „Formazin & Knauff”, którego nakładem ukazywały się pocztówki, książki i dziennik „Camminer Kreiszeitung". Przed kilkunastoma laty na nekropolii odsłonięto obelisk upamiętniający spoczywających na nim byłych mieszkańców Kamienia. Umieszczając go obok bramy prowadzącej na cmentarz z ul. Cypriana Kamila Norwida, w sąsiedztwie ocalałych grobów naszych poprzedników na Ziemi Kamieńskiej, stworzono przypominające o nich lapidarium, gdzie trafiają znajdowane jeszcze czasem na terenie cmentarza poniemieckie płyty grobowe. W tym miejscu serdecznie dziękujemy pracownikom kamieńskiego PGK – Panom: Markowi Padzikowi, Krystianowi Lisieckiemu, Arkadiuszowi Karaczunowi oraz Mirosławowi i Marcinowi Ławickim, bez których zaangażowania nagrobki nie zostałyby przeniesione. Na fotografii: przeniesione nagrobki (po lewej i prawej stronie) w lapidarium (fot. MHZK).
|