Ważnym
aspektem działalności Muzeum Historii Ziemi Kamieńskiej jest
dokumentowanie najnowszych dziejów naszego miasta. W ubiegłym
tygodniu miało miejsce bardzo ważne wydarzenie dla kształtującego
się zasobu archiwalnego naszej placówki. Do Muzeum trafiły bowiem
materiały z lat 1980-1981 wytworzone przez Międzyzakładową
Komisję Robotniczą NSZZ „Solidarność” w Kamieniu Pomorskim.
W trakcie
oficjalnego spotkania w ratuszu Przewodnicząca kamieńskiego
oddziału Zarządu Regionu NSZZ Pani Elżbieta Czajkowska przekazała
je na ręce Burmistrza Kamienia Pomorskiego Pana Bronisława
Karpińskiego. W spotkaniu tym uczestniczył również bohater stanu
wojennego Pan Jerzy Hołubinka, sekretarz pierwszej „Solidarności”
w Kamieniu Pomorskim, który prowadząc sekretariat MKR nadzorował
związkową dokumentację, a 13 grudnia zabezpieczył i ukrył te
materiały. Pan
Jerzy Hołubinka jest obok Panów – Ryszarda Nachumeniuka i Stefana
Oleszczuka osobą, którą w niezwykle dotkliwy sposób dotknęły
represje stanu wojennego. Kilka dni po 13 grudnia został
aresztowany. Oskarżono Go o to, iż 14 grudnia 1981 r., jako
sekretarz kamieńskiej „Solidarności”, mimo zawieszenia
działalności tego związku dekretem o stanie wojennym, nie odstąpił
od udziału w działalności związkowej kolportując „po zakładach
pracy prasę w postaci tygodników „Solidarność" i
„Jedność", a nadto rozpowszechniał ulotki w postaci odezwy
Międzyzakładowego Komitetu Strajkowego Stoczni Szczecińskiej (...)
nawołującej do niezwłocznego stawiania się w zakładach pracy
wszystkich członków Związku NSZZ „Solidarność"
dla natychmiastowego i zdecydowanego działania”. 15 stycznia 1982
r. został skazany przez Sąd Wojewódzki w Szczecinie na okres roku
pozbawienia wolności z zawieszeniem na dwa lata. Na skutek rewizji
wniesionej przez Prokuraturę Sąd Najwyższy uchylił orzeczenie o
warunkowym zawieszeniu kary. Przez czas trwania
stanu wojennego Jerzy Hołubinka ukrywał się, był jednak
dwukrotnie aresztowany.
Dokumentacja MKR-owska, która została przekazana MHZK to ta,
która nie została zarekwirowana 13 grudnia przez funkcjonariuszy
SB. Jerzy Hołubinka ukrył ją w swym domu w Kamieniu. W 2010 r., po
spotkaniu w okazji obchodów trzydziestej rocznicy podpisania
porozumień sierpniowych, przekazał je obecnej szefowej Związku, na
rzecz oddziału Zarządu Regionu w Kamieniu Pomorskim. W tym roku
trafiły one do nas.
Wśród materiałów Międzyzakładowej Komisji Robotniczej
przeważa prasa związkowa z lat 1980-1981. Zbiory MHZK wzbogaciły
- kompletny rocznik „Tygodnika Solidarność” z 1981 r. czy
niemal kompletne roczniki szczecińskiej „Jedności” z 1980 i
1981 r. oraz pojedyncze numery pism - „Komunikatów” i
„Biuletynów” sprzed ponad trzydziestu lat wydawanych przez
Prezydium Zarządu Regionu Pomorza Zachodniego NSZZ „Solidarność”
w Szczecinie, Niezależne Samorządne Związki Zawodowe Rolników
Indywidualnych”, szczecińską MKR, Komisję Zakładową
Zarządu Portu Szczecin czy Stoczniową Komisję Robotniczą. W
zbiorze tym znalazły się także inne tytuły z naszego województwa,
spoza Szczecina jak „Biuletyn Informacyjny NSZZ Solidarność w
Kołobrzegu” i „Goniec Kołobrzeski”, biuletyn zatytułowany
„Niezależność” ukazujący się w Stargardzie Szczecińskim
oraz świnoujski „Informator”. Oprócz prasy z Pomorza
Zachodniego reprezentowane są także organy regionalnych struktur
„Solidarności” niemal z całej Polski. Na uwagę zasługują też
dwa „zastępcze” numery „Głosu Szczecińskiego”, będącego
wtedy organem KW PZPR, z okresu strajku drukarzy z sierpnia 1981 r. w
ramach tzw. dni bez prasy.
Oprócz prasy naszemu Muzeum podarowany został także zbiór
plakatów z tamtych czasów formatu A3 i A4, wykonywanych najczęściej
na powielaczu. Wśród nich znajdują się m.in. dwa dotyczące
prowokacji bydgoskiej oraz, z naszego rejonu, wojewódzkich
dożynek w gminie Wolin i poświęcenia związkowych sztandarów w
Świnoujściu.
Materiały kamieńskiej MKR to jednak nie tylko prasa.
Przekazana dokumentacja oddaje część działalności „Solidarności”
w Kamieniu Pomorskim. Zachowały się pojedyncze protokoły posiedzeń
Komisji, dokumentacja dotycząca użytkowania biura MKR, mieszczącego
się w bloku przy ul. Krótkiej, kolportażu prasy związkowej. Z
Komisji Zakładowych najlepiej reprezentowane są materiały z
Ośrodka Sportu i Rekreacji, gdzie przewodniczącym był Jerzy
Hołubinka oraz z Zakładu Remontowo-Budowlanego w Gostyniu
Szczecińskim. Cześć dokumentacji dotyczy zagadnienia poprawy
sytuacji mieszkaniowej w Kamieniu. Zachowały się też prośby o
interwencję w sprawach bytowych kierowane do MKR-u przez
mieszkańców. Zagadnienia socjalne, sprawa utworzenia przedszkola w
budynku uzdrowiskowym „Piast” przy ówczesnej ulicy Lenina 14
oraz kwestia zaprzestania eksploatacji ropy naftowej na terenie gminy
Kamień znalazły także swoje odzwierciedlenie w dokumentacji
związkowej. W tym miejscu warto dodać, że w tej ostatniej sprawie
doszło do swoistego porozumienia ponad podziałami, gdyż jednym
głosem wypowiadały się w niej „Solidarność”, władze
miejskie i Komitet Miejsko-Gminny PZPR.
Ubiegłotygodniowe spotkanie w ratuszu miało także
symboliczne znaczenie stanowiąc podziękowanie demokratycznie
wybranego, w wolnej Polsce, Burmistrza Kamienia Pomorskiego dla Pana
Hołubinki za jego działalność opozycyjną.
Oprócz archiwaliów MKR Pani Przewodnicząca Czajkowska
podarowała MHZK także materiały dotyczące wydarzeń z historii
Kamienia Pomorskiego po 1990 r. działalności miejscowych struktur
Porozumienia Centrum oraz referendum w sprawie odwołania władz
miejskich przeprowadzonego w 1995 r.
|