Kamieńskie Muzeum wzbogaciło się niedawno o ciekawy zbiór 128 fotografii podarowanych przez Powiatową i Miejską Bibliotekę Publiczną w Kamieniu Pomorskim. Zdjęcia wykonane zostały na ogół w latach 60. XX w., choć są wśród nich i wcześniejsze. W większości stanowią one ikonografię do tekstów zamieszczonych w drugim numerze „Rocznika Kamieńskiego”, periodyku wydawanego przed laty przez Towarzystwo Miłośników Ziemi Kamieńskiej, z 1967 r. Na tom ten składa się część z referatów wygłoszonych na sesji naukowej zatytułowanej „ Historia i zabytki Ziemi Kamieńskiej”, która odbyła się w dniach 16-17 grudnia 1966 r.
Podarowane przez kamieńską książnicę fotografie (choć często znane z kart „Rocznika”) w formie oryginalnej odbitki pozytywowej, z której były reprodukowane, prezentują się znacznie okazalej. Na uwagę zasługuje znaczna część z fotografii znajdujących się w zbiorze. Na trzech z nich uwieczniono zrujnowany ratusz – w tym ciekawe ujęcie tego obiektu od strony dzisiejszego amfiteatru.
Największa ilość fotografii dotyczy jednak katedry. Niektóre są autorstwa ówczesnego proboszcza, ks. Romana Kostynowicza i dokumentują prowadzone przez niego prace konserwatorskie w latach 60. XX w. Kilka przedstawia katedrę przed 1945 r. i jest wywołana z negatywów znajdujących się do dziś w Archiwum Fotograficznym Muzeum Narodowego w Szczecinie. Są także i zdjęcia kamieńskiego fotografika Stanisława Kolasińskiego, który uwiecznił chrzcielnicę i północną część transeptu. Najliczniejszą grupę fotografii „katedralnych” stanowią jednak 44 odbitki pokazujące detale architektoniczne – głównie zakrystii i absydy, autorstwa najczęściej Tadeusza Kaźmierskiego, znajdujące się w zbiorach Instytutu Sztuki Polskiej Akademii Nauk.
W zbiorze są też i inne fotografie dotyczące naszego miasta. Nieznany autor uwiecznił pozostałe obiekty zabytkowe w mieście - Kościół Mariacki w 1972 r. , wówczas Salę Widowiskową Powiatowego Domu Kultury, od strony zachodniej oraz odrestaurowane po wojnie zabytkowe kamienice przy ówczesnej ul. Hanki Sawickiej a także Regaty Piastowskie na Zalewie Kamieńskim (na tle panoramy miasta) odbywające się przypuszczalnie w 1966 r. Na ośmiu fotografiach uwieczniono Pałac Biskupi. Klatka schodowa z 1935 r. prezentuje się inaczej od tej znanej nam dziś, zrekonstruowanej podczas konserwacji obiektu w latach 1957-1963. Z tego też czasu pochodzi większość fotografii Pałacu, które wykonał Zbigniew Radacki, kierujący pracami konserwatorskimi z ramienia szczecińskiego oddziału Pracowni Konserwacji Zabytków. Ciekawa jest też fotografia fasady z 1960 r. Pałac był wówczas w trakcie remontu. Fasada pozbawiona była stolarki okiennej. Po prawej stronie wejścia odkryto zaś renesansowy portal, który we fragmencie widoczny jest do dnia dzisiejszego. Na zdjęciach Pałacu po remoncie, wtedy siedziby Powiatowej Biblioteki Publicznej jego elewacja nie jest jeszcze biała, który to kolor przybrała w związku z przygotowaniami do Telewizyjnego Banku Miast w 1976 r.
Dwie z kamieńskich fotografii obrazują działalność Towarzystwa Miłośników Ziemi Kamieńskiej. Na jednej z nich widzimy prof. Henryka Lesińskiego, długoletniego dyrektora Archiwum Państwowego w Szczecinie w trakcie wygłaszania referatu dotyczącego dziejów miasta na sesji, której pokłosiem jest numer „Rocznika” z 1967 r. Na drugiej zaś przemawiającego na Międzypowiatowym Seminarium Turystycznym, odbywającym się w Kamieniu, Przewodniczącego Prezydium PRN Jana Wieczorka. Obecność Henryka Hubera, sekretarza ds. propagandy KW PZPR w Szczecinie świadczy o znaczeniu jaką przywiązywały władze do tej gałęzi gospodarki.
W podarowanym zbiorze fotografii są też zdjęcia okolic Kamienia Pomorskiego. Są te pokazujące kościoły - w Górkach Pomorskich z widocznymi jeszcze pojedynczymi nagrobkami wokół świątyni, Jarszewie, Koniewie, Kozielicach, Trzęsaczu oraz nieco bardziej odległym Ciećmierzu – tu uwieczniono wyposażenie świątyni. Są i takie pokazujące rezydencje rodów powiatu kamieńskiego - przedwojenne zdjęcia dworu Flemmingów w Świerznie z 1934 r., ze słynną polichromią sali balowej czy fasada zrujnowanego obecnie dworu Köllerów w Dobropolu z lat 60. XX w.
Dwadzieścia jeden z fotografii pokazujących okolice Kamienia stanowi ikonografia do artykułu Tadeusza Wróblewskiego dotyczącego budownictwa wiejskiego na Ziemi Kamieńskiej. Zdjęcia te wykonane na ogół w 1966 r. stanowią dziś jedynie wspomnienie zabytkowych zagród wiejskich Baczysławia, Gostynia, Gostyńca, Uniborza i Samlina, które często dziś już nie istnieją.
Na fotografii:
widok na północną część transeptu w latach 60. XX w., fot. Stanisław Kolasiński.
|