Każdego miesiąca Muzeum Historii Ziemi Kamieńskiej wzbogaca się o kolejne eksponaty. W większości pochodzą one ze zbiorów katedralnych. Należy w tym miejscu podkreślić bardzo dobrą współpracę MHZK z księdzem dziekanem Dariuszem Żarkowskim - od początku wielkim zwolennikiem powołania w naszym mieście muzeum. W ostatnim artykule pisałem o XVII - wiecznym krucyfiksie pochodzącym z ruin kościoła w Trzęsaczu, a już teraz doszły kolejne dwa niezwykle cenne eksponaty. Mianowicie są to cynowe lichtarze (świeczniki) z 1740 roku. Przez wiele lat umieszczone były one w zakrystii kamieńskiej katedry (kaplicy biskupiej), jednak niewielkie uszkodzenia „eliminowały” je z funkcji jaką pierwotnie miały pełnić.

Cynowe lichtarze w okresie baroku były bardzo popularne w całej Europie. Do chwili obecnej takich zabytków nie zachowało się zbyt wiele, ponieważ można je było łatwo przetopić i ponownie (wtórnie) użyć wykonując z nich przedmioty codziennego użytku, np. misy, talerze, dzbany itp.

Wyrobem przedmiotów cynowych zajmowali się rzemieślnicy zwani konwisarzami. Na Pomorzu nie odkryto do tej pory warsztatu konwisarskiego, chociaż wiadomo, że takowe istniały, m.in. w Szczecinie, Słupsku, Koszalinie, czy Kołobrzegu. Dla polepszenia jakości towaru i eliminowania konkurencji tworzyli cechy np. cechowi kołobrzeskiemu podlegali konwisarze z Gryfic, Słupska , Koszalina, Białogardu, Szczecinka, Darłowa i Sławna.

Lichtarze z kamieńskiego muzeum mają wysokości 43 cm. Wsparte są na trzech profilowanych, łukowato wygiętych nóżkach. Stopy tych nóżek opierają się na kulach trzymanych przez szpony ptaka (w skarbcu katedralnym do 1943 roku były dwa srebrne lichtarze z 1682 roku ufundowane przez księcia Ernesta Bogusława de Croya z podobną dekoracją). Podstawa lichtarzy jest dodatkowo bogato zdobiona – umieszczono na nich główki uskrzydlonych putt (aniołków).

Na jednym z lichtarzy w podstawie pomiędzy puttami znajdują się trzy medaliony z wygrawerowanymi napisami - datą wykonania lichtarza „d. 24. SIBTEMB 1740”, jak również fundatora „BOGISLAFF GOTTFRID SAVRWALD”. Dzięki informacjom pochodzących z książki „Kreis Kammin Land” wiemy, że lichtarz ten pochodzi z kościoła w Łożnicy (niem. Kantreck). Dodatkowo w archiwum MHZK jest zdjęcie wykonane przed 1939 rokiem z wnętrzem kościółka w Łożnicy, na którym widać trzy cynowe świeczniki stojące przed ołtarzem ambonowym (zdjęcie prawdopodobnie wykonał kamieński fotograf Adolf Bartelt).

Na drugim lichtarzu umieszczone były również napisy- niestety zostały one skrupulatnie usunięte. W książce „Kreis Kaminn Land” odnajdujemy zdjęcie i informacje na temat identycznego lichtarza, który znajdował się w kościele w Dzisnej. Na nim umieszczona była inskrypcja „M IOHANN IACOB RADEMER 1740”. Czyżby ten sam, który jest w naszych zbiorach?

W górnych częściach lichtarzy na tzw. profitkach (podstawkach na świece) umieszczono po trzy punce- znaki jakości konwisarza. Trzy punce oznaczają, że w lichtarzu jest dziesięć części cyny i jedna część ołowiu. Na środkowej puncy umieszczony został gryf- oznacza ona pieczęć miejską Szczecina na bocznych postać ludzka oparta o kij lub muszkiet z inicjałami C S- mistrza konwisarza - prawdopodobnie Storbeck? ze Szczecina.

Oprócz opisywanych lichtarzy w kamieńskim skarbcu katedralnym znajduje się kilka cynowych przedmiotów, są to: dzbanek, wilkom zjednoczonego cechu kamieńskiego z 1693 roku (duży puchar służył do picia piwa lub wina podczas uroczystości cechowych), kufel z 1801 roku należący do Bractwa Murarzy, studenckie kubki pamiątkowe z 1898 roku, ponadto cztery cynowe lichtarze ołtarzowe z 1846 roku.

W jaki sposób lichtarze trafił do Kamienia Pomorskiego? Pozostanie to zapewne już dla nas tajemnicą-najważniejsze jest to, że trafiły one do tworzonego od podstaw kamieńskiego muzeum.

Informacje do artykułu pochodzą z książki Alicji Konarskiej pt. „Wyroby konwisarskie w zbiorach Muzeum Pomorza Środkowego w Słupsku”.