Historia zapisana na szkiełkach- Adolf Bartelt kamieński fotograf.
W ostatniej części „Historii jednego zabytku” pisałem o przekazanych przez profesora Hansa – Dietera Wallschlägera z Berlina do Muzeum Historii Ziemi Kamieńskiej niezwykle cennych dla miasta szklanych negatywach przedwojennego kamieńskiego fotografa Adolfa Bartelta.
W dzisiejszym artykule chciałbym przybliżyć trochę sylwetkę samego fotografa, postaci wielce zasłużonej, bez którego pracy, wielkiego poświęcenia i pasji nie pozostałaby tak bogata spuścizna.
Adolf Bartelt urodził się w Kamieniu Pomorskim 22 lipca 1856 roku na ulicy Schützenstrasse 1, w domu który nie zachował się do dnia dzisiejszego, a który stał tuż przy granitowych schodach prowadzących z miasta na teren Osiedle Katedralnego. Wiemy, że jego ojciec był z zawodu mistrzem tokarskim i nazywał się Heinrich Bartelt. Adolf Bartelt po latach młodości spędzonych w Kamieniu i ukończeniu szkoły podstawowej udał się na naukę do Szczecina, następnie przybywał w Berlinie i w Malborku- tam też poznawał tajniki bardzo wówczas popularnego i niezwykle nowatorskiego zawodu jakim była fotografia. Pod koniec swej edukacji powrócił do Berlina, gdzie dokształcał się w szkole o profilu artystycznym, co jak się później okazało pomogło mu w wykonywaniu wspaniałych fotografii i uczuliło na zabytki architektury- fotografując wiejskie kościółki, starą zabudowę miast, cmentarze,dwory, pałace, czy zabudowę wsi.
Po ukończeniu szkoły powrócić do Kamienia i w 1890 roku mając już dobre przygotowanie zawodowe założył pierwszy w mieście zakład fotograficzny- „Fotografisches Atelier und Fotohandlung”. Niestety nie wiemy w którym miejscu był jego pierwszy zakład fotograficzny- jednak już w 1902 roku przeniósł się na Domstrasse 214- w miejscu obecnego budynek Banku Pekao SA na ulicy Gryfitów.
Już w Kamieniu Adolf Bartelt poślubił panią Amandę Sperling. Wiemy o jego żonie niewiele, urodziła się w 1862 i zmarła w kwietniu 1939 roku w Kamieniu Pomorskim. Mieli trójkę dzieci – Margaretę urodzoną w 1892 roku - poślubiła dyrektora poczty Fritza Poggendorfa- zmarła w 1972 roku- jej wnuk Christian Poggendorf żyje do dnia dzisiejszego w Hannoverze, Magdalenę urodzoną w 1898 roku – w 1940 roku mieszkała na Domstrasse 214 i zajmowała się tak jak jej ojciec fotografią (prawdopodobnie pracowała w zakładzie ojca) i syna Gustawa Adolfa- urodzony w 1905 roku – w roku 1940 mieszkał na ulicy Heckenweg 2b i był urzędnikiem bankowym – jeszcze w latach 70- tych mieszkał w Osnbrücku. Wszystkie dzieci państwa Barteltów urodziły się w Kamieniu.
Adolf Bartelt utrzymywał się głównie z fotografii portretowej na które była duże zapotrzebowanie. Jednak swój wolny czas poświęcał swojej pasji fotografując ulice starego miasta, wsie, kościoły, pomorskie krajobrazy. W czasie II wojny światowej Bartelt będąc już w podeszłym wieku pisał pamiętniki. Niestety koniec wojny okazał się dla niego tragiczny - jego zakład fotograficzny i dom zostały zniszczony w marcu 1945 roku. Był zmuszony opuścić swoje rodzinne miasto- mając już 89 lat na pieszo udał się do siostry, która mieszkała we wsi Kołomąć, w obecnym powiecie gryfickim, tam też zmarł 17 kwietnia 1945 roku. Czy został tam pochowany? Tego nie wiemy, nikt już ze świadków tamtych wydarzeń nie żyje. Całą sprawę komplikuje też fakt, że na cmentarzu komunalnym w Kamieniu Pomorskim znajduje się niewielki głaz z wyrytym dosyć niezgrabnie napisem „Familie Adolf Bartelt”. Może jednak jego zwłoki przewieziono do rodzinnego miasta i pochowano pod pospiesznie i niestarannie wyrytym nazwiskiem? Na to już jednak nie jesteśmy w stanie odpowiedzieć- czas zamazał wszelkie ślady ostatnich dni tego zasłużonego dla miasta człowieka.
Jednak po 64 latach zapomnienia Adolf Bartelt powraca na karty historii dzięki szczęśliwie zachowanym szklanym negatywom. W czerwcu 2009 roku zostanie zaprezentowana wystawa pt. „Historia zapisana na szkiełkach- Adolf Bartelt kamieński fotograf”. Mamy nadzieję, że spotka się ona z dużym zainteresowaniem mieszkańców, jak również turystów licznie odwiedzających Kamień Pomorski. W tym samym czasie – w miejscu gdzie stał jego zakład fotograficzny ufundowana zostanie tablica pamiątkowa z napisem „W tym miejscu w latach 1902-1945 był zakład fotograficzny Adolfa Bartelta, pierwszego kamieńskiego fotografa, który historię miasta i okolic zapisał na szklanych negatywach”.
dodatkowe informacje na stronie:
http://www.ikamien.pl/artykuly/290/