16 września 1945 r., oprócz poświęcenia katedry kamieńskiej przez ks. Henryka Kulikowskiego, odbyły się także tradycyjne dożynki, pierwsze święto plonów zorganizowane przez nowych polskich mieszkańców Ziemi Kamieńskiej. Pochód z wieńcami wyruszył z katedry na stadion, gdzie tradycyjny wieniec wręczono gospodarzowi dożynek – Pełnomocnikowi Rządu Władysławowi Jasińskiemu.
W materiałach Komitetu Powiatowego PPR zachował się raport na temat pierwszego święta plonów (APSz, KP PPR, sygn. 56). 11 września odbyło się zebranie Komitetu Obchodu Dożynek, na którym ustalono ich program i postanowiono, iż będą zorganizowane wspólnie z wojskiem – żołnierzami stacjonującego w Kamieniu 39 pułku piechoty, którzy zebrali większość zbiorów. Istotnym elementem stała się także chęć „zbratania wojska z ludnością cywilną”. Z raportu przebija pewna niechęć jego autora – I sekretarza KP PPR do władz cywilnych, uosabianych przez związanego z Polskim Stronnictwem Ludowym Jasińskiego. W dokumencie zarzuca się Wydziałowi Kultury i Sztuki Urzędu Pełnomocnika Rządu ingerowanie w część artystyczną dożynek, gdyż, jak pisał sekretarz, „niektóre numery raziły wykwintne uszy przedstawicieli Starostwa”. Sam Jasiński zaś w dniu dożynek miał spóźnić się na uroczystości, którym „przypatrywał się tylko z daleka przez kilka minut, następnie opuścił Stadion”. Pozostawił tam jednak wręczone sobie wieńce dożynkowe. W związku z tym sekretarz apelował „by rozpocząć kroki celem oczyszczenia administracji w Kamieniu z ludzi, którzy świadomie i nieświadomie wpływają na podważanie zaufania do siebie, jako przedstawicielstwa Rządu demokratycznego i do naszej Partii”.
Poniżej zamieściliśmy obszerny fragment sprawozdania z przebiegu dożynek. Pisownia została uwspółcześniona, a błędy literowe poprawione. Pominięto w nim część odnoszącą się do pierwszej mszy świętej w powojennym Kamieniu, która cytowana jest w notatce jej poświęconej, zamieszczonej na stronie naszego Muzeum. W sprawozdaniu, na temat dożynek czytamy:
„Po nabożeństwie zostały poświęcone wieńce i uformowany pochód ruszył na miejsce defilady przy ul. Armii Czerwonej [ob. Dziwnowskiej – B. B.], gdzie ustawiona została przybrana flagami i godłem państwowym trybuna.
Miejsce na trybunie zajęli przedstawiciele władz cywilnych i wojskowych. Sprężystym krokiem przedefilowały kompanie wojska z pięknymi, okazałymi wieńcami, kierując się w stronę koszar.
Za wojskiem w narodowych strojach przedefilowała malownicza grupa – delegacja miasta Kamień, za nią delegacje gminne, dziewczęta w wiejskich strojach, wieśniacy z sumiastymi wąsami i twardym spojrzeniem.
Dalej około sześćdziesięcioro dzieci czynnej już szkoły w Kamieniu z dwoma wieńcami i biało-czerwonymi chorągiewkami. Na końcu twardym roboczym krokiem przedefilowały delegacje: PPR i PPS z przepaskami partyjnymi na ramionach oraz Milicja Obywatelska. Nieliczna jeszcze ludność w Kamieniu rzęsiście oklaskiwała defilujących. Delegacje cywilne odmaszerowały na stadion, gdzie formując się wokół trybuny oczekiwały na Starostę i Wojsko.
U wejścia na stadion ustawiona została brama triumfalna udekorowana flagami narodowymi, godłem i portretami. Na stadionie tuz przy potężnym maszcie z wielką biało-czerwoną flagą stanęła duża scena, ozdobiona godłem państwa, portretami i flagami. U góry widniał wielki napis: „PLON NIESIEMY DEMOKRATYCZNEJ POLSCE”. Na trasie pochodu i na stadionie rozwieszone były zdania i sentencje wicepremiera Gomułki.
O godz. 12 przybyło na stadion wojsko z wieńcem i orkiestrą oraz Starosta Ob. Jasiński i Pułkownik Bielasz. Delegacja z pułku wręczyła wieniec Staroście, składając mu meldunek o akcji żniwnej.
Następnie młodzież szkolna ofiarowała dwa wieńce, a niektóre delegacje gminne przy ofiarowaniu wieńców wystąpiły z tradycyjnymi piosenkami ludowymi. Na koniec złożyła wieniec Polska Partia Robotnicza i Milicja Obywatelska.
Po przyjęciu wieńców Starosta wygłosił przemówienie dziękując za wydatny udział w Dożynkach i wzywając do pracy usilnej przy zasiewach, aby w przyszłym roku zebrać lepszy plon.
Następnie w imieniu Partii Politycznych głos zabrał Ob. [Czesław] Borski [I sekretarz KP PPR], który w przemówieniu wykazał różnice między dożynkami przed wrześniem 39 r. a obecnymi i nawiązał do pierwszej rocznicy wydania Dekretu o reformie rolnej, wykazując wartość i znaczenie tej reformy w gospodarczym życiu Polski.
Wzniesiono okrzyki na cześć Krajowej Rady Narodowej, prezydenta KRN Bieruta oraz Demokratycznej Odrodzonej Polski. Następnie Ob. Starosta wręczył dyplomy najbardziej zasłużonym żniwiarzom.
Na zakończenie odegrała orkiestra hymn państwowy oraz wszyscy zebrani odegrali Rotę. Razem z delegacjami i Wojskiem było około 1000 osób, nastrój bardzo miły i podniosły.
Od [w] godz. 14-16 na terenie koszar w pięknie udekorowanej sali odbył się wspólny uroczysty obiad ludności cywilnej z wojskiem, podczas którego przygrywała orkiestra wojskowa. Nie było różnicy między cywilem, a żołnierzem. Gęsto sypały się toasty na cześć jednych i drugich. Po obiedzie uczestnicy zgromadzili się znów na stadionie, gdzie na powietrzu odbyły się występy artystyczne zorganizowane przez żołnierzy przy współudziale dziewcząt mieszkanek Kamienia w barwnych i pomysłowych strojach przez siebie same wykonanych. Na część artystyczną złożyły się dowcipne pieśni dożynkowe, występy solowe, chóralne, monologi i skecze.
Rozbawiona publiczność, mimo deszczu, który zaczął trochę psuć końcową część uroczystości, gorąco oklaskiwała wykonawców.
Po części koncertowej rozpoczęła się zabawa taneczna, przy udziale orkiestry wojskowej, aż do zmroku.
Jak Kamień polskim Kamieniem takich atrakcji jeszcze w nim nie było”.
Na fotografii:
Jeden z wieńców na tegorocznych dożynkach gminnych, które tak jak przed 65 laty odbyły się na stadionie, fot. Urząd Miejski
|