- Odwiedzin:
- Online:
Ostatnio informowaliśmy o przekazanym przez państwa Ewę i Stanisława Kuziemko dokumencie erekcyjnym z budowy rzeźni w Kamieniu Pomorskim, znalezionym podczas jej wyburzania w 2008 roku. Nie minęło wiele czasu, a udało nam się pozyskać kolejne niezwykle cenne dokumenty. Tym razem skontaktował się z nami pan Jan Słotwiński z Kozielic(Gmina Golczewo), informując o znalezieniu na strychu domu w którym mieszka, koperty wewnątrz której umieszczone zostały „pisane w języku niemieckim papiery”. Wraz z wieloletnim Społecznym Opiekunem Zabytków i Przewodniczącym Rady Muzealnej - panem Henrykiem Masłowskim udaliśmy się nazajutrz do Kozielic. Po przybyciu na miejsce, w mieszkaniu państwa Jana i Zofii Słotwińskich ujrzeliśmy szarą kopertę podpisaną „ dokumenty wyciągnięte z kuli umieszczonej na wieży kościoła św. Mari”. Po wyjęciu ich ze środka okazało się, że są to broszurki datowane na lata 1845 - 1850, wśród nich rachunki z datków wiernych na ubogie dzieci, książeczka opisująca przejście Grafa Wartensleben'a – właściciela barokowego dworu w Świerznie, z kościoła krajowego na staroluterański. Natrafiliśmy również na niezwykle interesujący przewodnik po Dziwnowie z 1846 roku, jak również gazetę powiatu kamieńskiego z 1845 roku . W kopercie była również litografia z panoramą miasta i ważniejszymi zabytkami Kamienia, m.in. kościołem św. Mikołaja i katedrą. Najcenniejszym odkryciem okazał się jednak rękopis, który udało się częściowo odczytać dzięki profesorowi Hansowi Dieterowi Wallschläger'owi z Berlina – przyjacielowi naszego muzeum. Tekst na rękopisie brzmiał następująco: ".... Klempnermeister, ... Kirche., ... Erlauben, ... die Schrift einzulegen, als ein Glied der verfolgten, lutherischen Kirche.Meister Leberecht GötteritzJ. C. Lympius, Kürschner, Cammin d. 14. August 1850” Z fragmentów tekstu można wywnioskować, że mistrz blacharski Leberecht Götteritz, jako członek prześladowanego kościoła staroluterańskiego, otrzymał pozwolenie na zdeponowanie dokumentów w kuli kościoła krajowego. Na dole rękopisu umieszczono również nazwisko Johanna Christiana Lympius - kuśnierza, który także był członkiem kościoła staroluterańskiego i datę 14 sierpnia 1850 rok. Niewątpliwie dokumenty zostały zdeponowane w kuli na wieży kościoła NMP w 1850 roku, prawdopodobnie podczas jej remontu. Sama wieża została zbudowana w 1754 roku – chociaż z nie wiadomych dla nas przyczyn, na zachowanej do dnia dzisiejszego chorągiewce (wiatrowskazie) umieszczona została data wcześniejsza – 1753. Od tamtego czasu wieża była poddawana częstym renowacjom, pierwsza w roku 1804, następne w latach 1822, 1844 i wreszcie w 1850. Pozostaje pytanie, kiedy dokumenty zostały usunięte z kuli wieży kościoła Najświętszej Marii Panny? Udało nam się skontaktować z wieloletnim dyrektorem Kamieńskiego Domu Kultury - panem Arkadiuszem Jaworskim. Okazało się, że około 1987 roku firma z Barlinka – na zlecenie pana dyrektora przeprowadziła remont wieży. Wówczas kościół NMP był użytkowany przez miasto i służył jako sala widowiskowa. Wtedy właśnie doszło do wyjęcia z kuli dokumentów, które dodatkowo, wg słów pana Jaworskiego, umieszczone były w metalowej tubie. Pozostaje jednak zagadką jak trafiły aż do Kozielic, a nie do Muzeum Regionalnego, które jeszcze w tamtym okresie funkcjonowało w mieście. Na całe szczęście, jednak pomimo upływu 25 lat dokumenty wróciły do Kamienia Pomorskiego. Stało się to dzięki państwu Zofii i Janowi Słowińskim, którzy uratowali je prawdopodobnie przed zniszczeniem. Dlatego też jesteśmy niezmiernie wdzięczni za ten dar, który nie tylko wzbogaci nasze zbiory, ale również wiedzę na temat Kamienia Pomorskiego. Wśród zdeponowanych materiałów są: - Litografia Kamienia – datowana na 1842 rok. Ansicht von Cammin, Lithographische Anstalt M. W. Lassally, Berlin; Verlag und Buchandlung von Behrendt & Co., Cammin. Rękopis, datowany na 14 sierpnia 1850. Jahresbericht des Camminer und Regenwalder Missions – Vereins für das Jahr 1848, Berlin 1849 Graf v. Wartensleben Schwirsen: Mein Austritt aus der Landeskirche und Rücktritt in die evangieliche – luteranische Kirche in Preussen, Leipzig 1848 Vierter Jahresbericht des Mila'schenVereins zur Verhütung des Bettelns armer Schulkinder zu Cammin in Pommern. Druck von Behrendt und Comp. in Cammin Jahresbericht des Camminer und Regenwalder Missions – Vereins für das Jahr 1849, Berlin 1850 Rechnung der Vereins zur Berhütunnges Bettelns armer Schulkinder zu Cammin auf das Jahr 1847, Druck von Behrendt und Comp. Die Seebade – Anstalten zu Divenow bei Cammin beschreiben von Dr. C. L.W. Loewe. Cammin 1846. Verlag G. V. Domine & Comp. Rechnung der Vereins zur Verhütunnges Bettelns armer Schulkinder zu Cammin auf das Jahr 1846, Druck G. V. Domine u. Comp. D. Heinrich Müller's: Das Camminer Kreisblatt, 1845 Laurka z fragmentem pieśni Marcina Lutra „Ein feste Burg ist unser Gott, ein gute Wehr und Waffen. Er hilft uns frei aus aller Not, die uns jetzt hat betroffen. Der altböse Feind, mit Ernst er's jetzt meint” |
