Muzeum w Kamieniu Pomorskim

Edycja: Niecodzienna wizyta w kamieńskim ratuszu

Zdjęcie:
Tytuł:

W ubiegłym tygodniu w kamieńskim ratuszu miało miejsce spotkanie Burmistrza Kamienia Pomorskiego Bronisława Karpińskiego z Panią Alfredą Siedlik, pionierką i bohaterką Ziemi Kamieńskiej represjonowaną w okresie stalinizmu za przynależność do Narodowego Frontu Młodzieży Polskiej, pierwszej tajnej młodzieżowej organizacji antykomunistycznej działającej w naszym mieście, o której pisaliśmy już w zeszłym roku.     Alfreda Siedlik zd. Matoszko urodziła się w Białymstoku, gdzie wraz z rodzicami i rodzeństwem przebywała do wybuchu drugiej wojny światowej. Po 1 września 1939 r. ojciec – policjant - został ewakuowany wraz z rodziną do Warszawy. Matoszkowie byli nad Wisłą także podczas powstania warszawskiego. Ukrywali się wówczas w piwnicy kamienicy na Mokotowie, w której mieszkali. Po powstaniu przenieśli się na pewien czas do Piaseczna, by w październiku 1945 r. osiedlić się w Kamieniu. Początkowo zamieszkali na Zaułku Rybackim w budynku nr 16. Ojciec Pani Siedlik podjął pracę w Milicji Obywatelskiej. Jako przedwojenny policjant został z niej jednak, po krótkim czasie, zwolniony.     W 1945 r., trzynastoletnia wówczas, Alfreda rozpoczęła naukę w szóstej klasie Szkoły Powszechnej w Kamieniu, po której ukończeniu została uczennicą miejscowego gimnazjum.     W szkole tej, pod wpływem nauczycieli, w tym zwłaszcza inspektora szkolnego Józefa Bochniaka, związanego z opozycyjnym Polskim Stronnictwem Ludowym oraz starszych kolegów zaangażowała się w działalność antykomunistyczną. Od kwietnia do listopada 1948 r.  należała do Narodowego Frontu Młodzieży Polskiej, pierwszej tajnej młodzieżowej organizacji niepodległościowej działającej w Kamieniu. Przynależność do niej przypłaciła pozbawieniem wolności. Od listopada 1948 r. do 29 stycznia 1949 r. była tymczasowo aresztowana  w Szczecinie.     Z uwagi na młody wiek przed Wojskowym Sądem Rejonowym, który orzekał w sprawie kamieńskiej organizacji, odpowiadała z wolnej stopy.     Proces rozpoczął się 17 lutego 1949 r. Podobnie jak inne procesy polityczne tamtych lat miał charakter pokazowy. Oskarżeni za przynależność do organizacji zostali: Mieczysław Malczyk, Bogdan Ołtarzewski, Andrzej Kozłowski, Zbigniew Brajczewski, Wojciech Dąbrowiecki, Wojciech Flisowski, Stanisław Dobies, Jerzy Fenikowski, Stefan Patalas, Zenobia Kempa oraz Alfreda Matoszko. Wiesławowi Stokowcowi oraz braciom Józefowi i Stefanowi Krużyńskim postawiono zarzut niepoinformowania, jak czytamy w akcie oskarżenia,  „władzy powołanej do ścigania przestępstw” o „istnieniu na terenie Kamienia Pomorskiego przestępczego związku”.     21 lutego 1949 r. zapadł wyrok. A. Matoszko została skazana na rok więzienia, z warunkowym zawieszeniem wykonania kary na dwa lata. Po wydaniu wyroku powróciła do Kamienia. Po pewnym czasie rozpoczęła pracę w Starostwie Powiatowym Kamieńskim, przenosząc się później do  Szpitala Powiatowego. W 1951 r. wyszła za mąż. Siedem lat później, wraz z mężem i dwojgiem dzieci, wyprowadziła się do Trzebiatowa, gdzie podjęła pracę w tamtejszym szpitalu jako pracownik administracji. Z czasem przeniosła się do Gryfic, gdzie pracowała w Zespole Zakładów Opieki Zdrowotnej. W 1980 r. zaangażowała się w działalność „Solidarności” na Ziemi Gryfickiej.     Po latach, już w wolnej Polsce, Pani Siedlik doczekała się rewizji wyroku postanowieniem Sądu Wojewódzkiego w Szczecinie, który na swym posiedzeniu 8 czerwca 1992 r. go unieważnił. Sąd ten  uznał, iż działalność Frontu opowiadającego się przeciwko panującemu w Polsce ustrojowi, jak czytamy w postanowieniu, „zważywszy na ówczesne uzależnienie od państwa obcego tj. od Związku Radzieckiego, było działalnością zmierzającą do odzyskania przez Polskę niepodległości”.     Przy okazji wizyty w ratuszu Pani Alfreda Siedlik przekazała naszemu Muzeum zbiór materiałów dotyczących kamieńskiego okresu swego życia. Wśród nich znalazła się dokumentacja dotycząca sprawy, wystawiona przez Wojskowy Sąd Rejonowy, będąca pierwszą tego typu w zbiorach MHZK. Stanowią ją odpis aktu oskarżenia przeciwko członkom organizacji z 29 stycznia 1949 r. z pismem przewodnim oraz wezwanie na rozprawę  z 10 lutego tegoż roku. Do Muzeum trafił również, niezwykle ciekawy, zbiór 31 fotografii, głównie z drugiej połowy lat 40. XX w. Zbiór ten tworzą m.in. grupowe zdjęcia uczniów kamieńskiego gimnazjum z wycieczek szkolnych do Dziwnowa i w góry z lat 1946-1948, fotografia z „Pana Jowialskiego” wystawionego w Kamieniu w kwietniu 1950 r. przez pracowników Starostwa Powiatowego, przy którym działała grupa artystyczna, zdjęcie pierwszej po wojnie procesji rezurekcyjnej z 1946 r. czy  fotografia przedstawiająca pracowników Starostwa Powiatowego, przed wejściem do gmachu urzędu (dzisiejszego sanatorium „Chrobry”) od strony ul. Adama Mickiewicza, wykonana prawdopodobnie w 1949 r. W zbiorze tym interesująco prezentuje się również pocztówka fotograficzna, przypuszczalnie jedna z pierwszych polskich (jeśli nie pierwsza), na której znalazło się niemieckie zdjęcie, sprzed 1934 r., pokazujące jacht na tle panoramy miasta, z widoczną dawną wieżą katedralną (zastąpioną przez obecną przed 78 laty) i z podpisem „Kamień k. Szczecina”.     Ubiegłotygodniowe spotkanie w kamieńskim ratuszu miało symboliczne znaczenie. Było drugim tego typu spotkaniem, po wizycie Pana Jerzego Fenikowskiego przed rokiem. Narodowy Front Młodzieży Rewolucyjnej stanowił pierwszą organizację niepodległościową w Kamieniu Pomorskim. Jego rozbicie i surowe wyroki wobec osób go tworzących nie przestraszyły ich następców, którzy prowadzili podobną działalność w ramach Związku Rewolucyjnej Młodzieży Polskiej. Wszyscy oni przez swą wyjątkową postawę dali świadectwo oporu wobec rządów terroru i bezprawia w stalinowskiej Polsce.     Na fotografii: pani Alfreda Siedlik oraz burmistrz Bronisław Karpiński podczas spotkania w ratuszu, fot. Monika Kosińska.

Autor:

www.mhzk.eu | Wszelkie prawa zastrzeżone | Made by IQ Vertical | 2009