logo muzeum

O kamieńskiej kapitule katedralnej w MHZK

14 grudnia br. w Muzeum Historii Ziemi Kamieńskiej odbyło się spotkanie autorskie z dr. Radosławem Pawlikiem, szczecińskim historykiem i archiwistą, który zaprezentował swą, wydaną w październiku, książkę zatytułowaną "Kapituła katedralna w Kamieniu Pomorskim na przełomie epok (1498-1549)".
Monografia ta stanowi opublikowaną wersję pracy doktorskiej obronionej przez Autora w 2017 r. w Instytucie Historii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu i napisanej pod kierunkiem wybitnego historyka dziejów Pomorza i Kaszub prof. dr. hab. Zygmunta Szultki, który był honorowym gościem spotkania w naszym Muzeum.

Śmiało można napisać, iż książka Radosława Pawlika jest już pozycją klasyczną polskiej historiografii dotyczącej dziejów kościoła na Ziemi Kamieńskiej obok "Dóbr kapituły kamieńskiej do połowy XV w." autorstwa, zmarłego w 2009 r., poznańskiego historyka i bibliotekarza prof. Ryszarda Marciniaka. Praca poznańskiego naukowa była jego doktoratem napisanym pod kierunkiem wielkiego polskiego historyka prof. Gerarda Labudy i obronionym w 1967 r. na UAM.

Publikacja dr. Pawlika jest pionierskim opracowaniem dotyczącym historii kapituły na przełomie katolicyzmu i luteranizmu. Z uwagi na nad wyraz skromną ilość opracowań dotyczących dziejów kamieńskiej kapituły i niewielu wydawnictw źródłowych Autor przygotował swą pracę w oparciu o dogłębną kwerendę archiwalną, w tym (podstawowych dla swych badań) akt Kapituły Katedralnej w Kamieniu Pomorskim znajdujących się w Archiwum Państwowym w Szczecinie. Doskonały warsztat badawczy spowodował, iż bez trudu poradził sobie z trudną sztuką odczytania archiwaliów.

Początkową cezurę pracy stanowi rok 1498. Wtedy książę pomorski Bogusław X otrzymał specjalne przywileje Stolicy Apostolskiej doprowadzając do objęcia tronu biskupiego przez swego współpracownika Martina Karitha i umacniając w ten sposób prymat swej władzy książęcej nad Kościołem. Cezurą końcową jest zaś rok 1549 kiedy swą posługę biskupią w Kamieniu zakończył Bartłomiej Suawe będący pierwszym luterańskim pasterzem diecezji kamieńskiej.

Wydaną przez Archiwum Główne Akt Dawnych, Archiwum Państwowe w Szczecinie i Stowarzyszenie Archiwistów Polskich książkę liczącą 576 stron tworzy pięć rozdziałów. W pierwszym przedstawiony został ustrój i organizacja kapituły, zaś w drugim jej funkcję. W trzecim Autor omówił podstawy materialne kapituły. Rozdział czwarty poświęcony jest jej stosunkowi do reformacji. W ostatnim piątym zaprezentowano analizę prozopograficzną prałatów i kanoników z lat 1498-1549 ukazując ich pochodzenie terytorialne i społeczne, wykształcenie, powiązania rodzinne czy pełnione urzędy i funkcje. Nader ważną część pracy stanowią także ich biogramy umieszczone po zakończeniu.

Na spotkaniu promocyjnym książki dr. Pawlika obecni byli również przedstawiciele obecnej kamieńskiej kapituły kolegiackiej (następczyni dawnej kapituły katedralnej) w osobach jej prepozyta ks. kan. prof. dr. hab. Wiesława Dyka i dziekana - ks. kan. Dariusza Żarkowskiego, proboszcza naszej parafii.

"Kapituła katedralna w Kamieniu Pomorskim na przełomie epok (1498-1549) to książka wyjątkowa. Stanowi pierwsze tego typu opracowanie dla poznania dziejów kamieńskiej kapituły katedralnej na przełomie katolicyzmu i luteranizmu.

Publikację można nabyć w szczecińskim Archiwum Państwowym. Będzie ona również dostępna w wersji elektronicznej na stronie internetowej tej placówki.